Dat onze liefde voor Nederlanders gegroeid is afgelopen decennia staat vast. ‘België en Nederland zijn herenigd’, althans dat is wat er in de media weleens gezegd wordt. Dat lijkt in ieder geval wel te kloppen. Terwijl enkele Vlaamse favorieten zoals Clouseau en Pommelien Thijs de Nederlandse harten veroveren, trekken ook onze noorderburen de grens over. Denk maar aan Soundos El Ahmadi op Belgische planken, Marc Marie Huijbregts als vast jurylid in ‘de Slimste Mens’ of Joost Klein wiens hit ‘Europapa’ grijs wordt gedraaid op al onze radiozenders.
Het kiezen voor een artikel over Nederland en haar dialecten is dan ook een evidente beslissing in deze tijden. Al moet ik met schaamrood op de wangen toegeven dat de afbeelding verwijzend naar de actiekomedie ‘New Kids Nitro’ me eveneens prikkelde en misschien wel wist te overhalen.
Zo blijkt uit het artikel dat mijn bewondering voor de mannen uit Schijndel niet helemaal onterecht is. Ook in Eindhoven groeit de liefde voor de Brabanders en hun gewoontes. Aansprekingen als ‘houdoe’ of ‘jonguh’ zijn er bijna niet meer weg te denken. Ook vervoegingen van het lidwoord ‘een’ hebben een vaste waarde gekregen. Zo spreekt men van ‘enen hond’, ’n oma’ en ‘e kuukske’.
Opvallend daarbij is dat men in Eindhoven de dialectregels optrekken en een eigen Brabantse variant verzinnen. De mannelijke uitgangen worden eveneens gebruikt bij vrouwelijke en onzijdige woorden en sporadisch worden deze zelfs verdubbeld naar ‘enenen oma’.Deze uitvergroting van het oorspronkelijke dialect vormt een nieuw ‘hyperdialect’ dat steeds meer aan populariteit wint bij de jeugd. Kortom, het Brabants wordt Brabantser.
Of het ‘nieuwe Brabants’ uiteindelijk een gevreesde dialectdood staat te wachten, is de vraag van Doreleijers. Hoe dan ook blijkt het dialect een belangrijke functie te hebben. Vooral als jongeren met elkaar enkele biertjes drinken in de lokale kroeg wordt het Brabants ferm aangedikt en wordt het taalgebruik Brabantser dan Brabants. Deze onderonsjes in informele kringen zorgen voor heel wat hilariteit, solidariteit en verbroedering.
Ook ik ruil van tijd tot tijd het algemene Nederlands graag in om ‘Antwaarps te klappen’ met mijn vrienden. Het spreken in een sappig dialect is dan ook uitermate gezapig, gezellig en bovenal verbindend. Ik mag dan niet van Brabant zijn, toch neem ik bij deze hun woorden in de mond: ‘Ik zou het ‘zund’ vinden mocht het dialect verdwijnen!’
Doreleijers, K. (2024). Brabantser dan Brabants. Onze taal, Alle bordjes van de muur? (nummer 2),18-19.